Czym są biomarkery, jakie pełnią funkcję i o czym nam mówią? Czyli o wskaźnikach zdrowotnych naszego organizmu.

41 milionów (według raportu WHO) zgonów rocznie na całym świecie spowodowanych jest chorobami cywilizacyjnymi, do których można zaliczyć: otyłość, cukrzycę, choroby serca i nowotwory. Dzięki pomiarowi biomarkerów możemy uzyskać informacje o względnym stanie naszego zdrowia.

Czym są biomarkery?

Biomarkery – inaczej wskaźniki biologiczne – dostarczają informacji o procesach zachodzących wewnątrz naszego organizmu i mogą świadczyć o stanie zdrowia, obecności choroby lub efektywności terapii. Każdy biomarker odpowiada za inną funkcję w naszym układzie. Biomarkerami są np. kreatynina, mocznik, kwas mlekowy. Każda z substancji odpowiada za inną funkcję w naszym organizmie. Biomarkery można znaleźć w różnych płynach ustrojowych, w tym we krwi, moczu i ślinie.

Tradycyjnie, biomarkery krwi były wykorzystywane do diagnozowania i monitorowania chorób. Istnieją jednak pewne ograniczenia w stosowaniu biomarkerów krwi. Po pierwsze, pobieranie krwi może być inwazyjne i niekomfortowe dla pacjentów. Dodatkowo, niektóre biomarkery mogą być obecne w krwiobiegu dopiero wtedy, gdy choroba jest już znacznie zaawansowana. Tu z pomocą przychodzą biomarkery potu.

Biomarkery w pocie

Biomarkery w pocie to substancje chemiczne znajdujące się w pocie, które mogą dostarczyć cennych informacji o stanie zdrowia danej osoby. Pot jest bezpiecznym i łatwo dostępnym płynem ustrojowym, który można łatwo zebrać za pomocą pasków pomiarowych. Zastosowanie biomarkerów z potu w opiece zdrowotnej może potencjalnie zrewolucjonizować diagnostykę i profilaktykę chorób. Jedną z głównych zalet biomarkerów potu jest to, że stanowią one nieinwazyjną i bezbolesną metodę zbierania informacji diagnostycznych. Może to być szczególnie korzystne dla dzieci, osób starszych oraz osób, które boją się igieł.

Rodzaje biomarkerów

Istnieje kilka rodzajów biomarkerów w pocie, które mogą dostarczyć cennych informacji diagnostycznych. Niektóre z najczęściej badanych biomarkerów potu obejmują:

• Elektrolity: Sód i chlorek to dwa ważne elektrolity znajdujące się w pocie. Nieprawidłowy poziom tych elektrolitów może wskazywać na takie stany jak odwodnienie czy mukowiscydoza.
• Metabolity: Metabolity takie jak glukoza, mleczan i mocznik mogą dostarczyć informacji na temat zdrowia metabolicznego danej osoby. Nieprawidłowy poziom tych metabolitów może wskazywać na takie schorzenia jak cukrzyca czy choroby nerek.
• Białka: Niektóre białka, takie jak cytokiny i czynniki wzrostu, mogą wskazywać na stan zapalny lub nowotwór.

Funkcje biomarkerów

Dzięki biomarkerom możemy uzyskać wiele informacji na temat względnego stanu naszego zdrowia. Pełnią szereg różnorodnych funkcji w obszarze medycyny i badań naukowych. Ich kluczowe role obejmują:

• wczesne rozpoznanie chorób;
• ocena ryzyka chorób;
• stan rozwoju choroby;
• ocena efektywności terapii;
• diagnostyka chorób;
• wykrywanie nowotworów;
• monitorowanie postępu leczenia.

Jednym z najważniejszych zastosowań biomarkerów jest ich rola w diagnostyce chorób. Wykrywanie określonych biomarkerów może pomóc w identyfikacji chorób na wczesnym etapie, jeszcze zanim pojawią się wyraźne objawy. Na przykład, podwyższony poziom specyficznych enzymów lub białek w krwi może wskazywać na obecność choroby serca, raka czy chorób autoimmunologicznych. Biomarkery są również nieocenione w monitorowaniu skuteczności terapii. Poprzez regularne monitorowanie poziomów biomarkerów można ocenić, czy dana terapia działa poprawnie oraz dostosować ją w razie potrzeby.

Biomarkery zdrowotne są nieocenionymi narzędziami w diagnostyce, monitorowaniu terapii oraz badaniach klinicznych. Wprowadzają one nową jakość do medycyny, umożliwiając szybką i precyzyjną ocenę stanu zdrowia pacjentów. Ich wykorzystanie przyczynia się do poprawy efektywności terapii oraz zwiększenia szans na wczesne wykrycie chorób, co w efekcie może znacząco poprawić jakość życia pacjentów. Jednakże, rozwijanie i weryfikacja biomarkerów wymaga długotrwałych badań oraz współpracy między naukowcami, lekarzami i przemysłem farmaceutycznym.